CULTURA E BARBARIE
derrubemos as torres
Quixera, antes de máis, saúdar ao presidente do Consello
da Cultura Galega, así como aos membros do seu equipo de traballo. E en nome de
Alternativa Galega de Esquerda destacar a presentación das liñas de traballo executadas
e o bosquexo do que se proxecta realizar para este escurecido ano 2013.
Ao longo das diversas comparecencias de conselleiros e
conselleiras, que se están sucedendo desde a semana pasada, tivemos o
infortunio de escoitar fabulacións, mentiras e falsidades en relación ao poder
marabilloso que teñen os orzamentos do ano 2013: que con menos, se pode facer
máis, que con menos recursos se acada máis reparto e maior beneficio social.
Este discurso agocha unha política sinxelamente
destrutiva. Erosiona cada vez con máis forza as posibilidades da sociedade
galega en poder acceder á cultura. Porque
non esquezamos que as institucións públicas, todas aquelas que, en liñas
xerais, reciben axudas públicas, teñen a función de re-distribuír a riqueza.
Neste caso, o ben común que é a cultura.
E como se pode facer isto, como pode ter rango de
realidade o dereito á cultura cando, desde que comezou a gobernar o PP os
orzamentos dedicados á cultura só coñeceron amputacións sucesivas (lembremos, de 79 millóns no 2012 a 61 millóns o orzamento de cultura; e baixada do 5,5 % do Consello da Cultura Galega que se suma aos acusados recortes de anos anteriores).
Hai que dicilo. Máis aló da grandilocuencia dos números,
das porcentaxes e das cantidades que, en boca do poder, son unha operación de
distracción que perfora a capacidade de atención e impide a reflexión esencial,
queda a realidade da estratexia, da ideoloxía destrutiva que é a que conduce a
existencia destes números.
Esa ideoloxía capitalista, ultraliberal, busca o
"baleirado" cultural. A destrución do que é a cultura...en tanto que
expresión creativa dun pobo dono de si. Da cultura como empoderamento da sociedade.
Da Cultura como latexo que percorre as rúas das distintas vilas e alumea
experiencias que doutro xeito son inaccesibles.
Para a dereita a cultura non é investimento. É un produto
mercantilizado que debe competir e ofrecer rendibilidade económica. Por iso,
hoxe, a cultura fenece baixo o golpe das súas gadoupas. O goberno da Xunta
esquece, porque non ten ese tipo de memoria, que a cultura posúe unha enorme
rendibilidade social.
A barbarie á que nos queren levar é froito dunha única e
exclusiva teima: contentar a Don Mercado (así podemos entender que despois da
vida pública certa caste política remate os seus días no cemiterio dos asesores
en empresas privadas) e a súa Dona, chamada Déficit, que vé como os seus
adoradores lle entregan neste ano 2013 máis de 1.110 millóns. E falamos dunha
débeda en boa medida ilexítima, que socializa a estafa e provoca a degradación
dos servizos públicos e fai que a cultura quede reducida a unha mínima
expresión de supervivencia debido ao voluntarismo militante dos seus axentes
sociais.
Pero, o PP teima en dicir que todo vai ben. Acaso alguén
pode esquecer as palabras de Feijóo, de que estamos nunha Galicia solvente e
saneada? Entón, por que os axentes sociais que dinamizan a cultura se queixan
con amargura do incumprimento de promesas, da inacción do departamento de
cultura? Por que pequenas compañías teatrais se ven na obriga de pechar? Por
que os cineclubes malviven e pechan? Por que cáseque todas as voces autorizadas
falen de "precariedade", "inestabilidade", "debilidade"
ou "escaseza"? Que se seguimos así, asistiremos ao enterro das artes
escénicas en Galicia?
A cultura de base, a cultura en xeral languidece e vese
na obriga de facer exercicios malabares para cadrar menos recursos coas
funcións que teñen asignadas e que desexan manter. Isto tamén acontece, segundo
se desprende da traxectoria destes últimos anos, co Consello da Cultura
Galega.
Non se pode, e menos nestes tempos de crise-estafa,
renunciar ao papel de axente redistributivo. Non podemos aceptar, polo tanto,
máis rebaixas, máis recortes. Dicir hoxe non a unha liña cultural significa
perdela seguramente para sempre.
E iso é o que pode pasar. Na comparecencia que tivo o sr.
Villares o ano pasado xa avisaba da dificultade de poder manter actividades,
desenvolver o traballo e manter a velocidade de cruceiro. Se consideramos que
este ano a cousa segue baixando, pois temos máis do mesmo.
E non obstante, o Consello da Cultura Galega procura
responder aos obxectivos que se propón ano a ano. Un dos proxectos anunciados
na súa comparecencia do 2012 era facer do Consello un lugar de debate. E abofé
que o acadan, xa que un dos informes, aínda sometido a debate, sobre a
situación e perspectivas das artes escénicas, ofrece datos que a Xunta debera
ter en conta (se realmente lle preocupa a Cultura).
Nun contexto que nunca foi moi proclive para o
desenvolvemento do tecido cultural galego, hoxe os axentes sociais alertan de
que a precariedade, coa carga negativa que este termo confire a calquera
tarefa, se apodera do exercicio profesional, das políticas de creación e de
difusión.
Até 14 situacións de carácter negativo sacuden hoxe as
artes escénicas galegas e vounas enumerar de xeito rápido xa que son, en certo
modo, as que definen á situación xeral da cultura (e non só da cultura)
no noso país: o curtopracismo; a precariedade laboral; carencias graves nas
estratexias de creación, difusión, comunicación e promoción; ausencia de
política cultural; escasa democratización cultural; mercantilización; escasa
normalización da educación artística; o abandono do carácter comunitario; a
escasa dignificación por parte das administracións públicas, o cal se entende
visto o seu desexo de "desentenderse" da cultura e de avanzar nos
procesos de desmantelamento do carácter público, comunitario e local dos
espazos de creación-difusión.
Somos sabedores das queixas do sector cultural do noso
país. As queixas, as críticas, mesmo a indignación, chega desde todos os
sectores. Aínda nos preguntamos -e de aí que o teñamos que denunciar- por que a
Consellería de Cultura eliminou experiencias tan importantes como Camiños
de Cultura. Un circuito cultural que garantía que a maior parte dos
concellos pequenos e, principalmente, do rural galego tivesen acceso a unha
determinada programación cultural (teatro, música, maxia etc.). Circuito que,
ademais, permite ás compañías teatrais de pequeno formato, teatro de rúa e
circo, maxia, non só achegar a súa creación artística a pequenas localidades
(moitas do interior de Lugo e Ourense), senón sobrevivir na selva devoradora
que o capitalismo salvaxe da dereita nos quere impoñer como único hábitat.
Por iso, temos que derrubar as torres onde queren recluír
á cultura os adoradores de Don Mercado e Dona Déficit. Quedar nesas torres será
axudar ao PP no seu simulacro: isto é, gobernar a cultura galega sen crer nela.
Reiteramos desde Alternativa Galega de Esquerda que a
cultura é un ben común. E esixímoslle á Xunta de Galicia que cumpra coa súa
obriga, como poder público, de garantir o acceso á cultura, ao desenvolvemento
persoal e comunitario e de defender a nosa identidade cultural.
Comparativa
2012/ 2013
CONSELLO DA CULTURA GALEGA
|
|
2012
|
2013
|
variación
|
|
Gastos
de persoal
|
1.282.955
|
1.238.547
|
-
44.408
|
|
Gastos
correntes
|
1.037.000
|
985.150
|
-
51.850
|
|
Investimentos
reais
|
225.000
|
210.500
|
-
14.500
|
|
|
|
|
|
|
total
|
2.577.455
|
2.434.197
|
143.258
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xabier Ron
Parlamento de Galicia, Comisión 3ª de Economía
Orzamentos 2013
Desde sempre practico a lectura paralela, cruzada, ou como se lle queira chamar ao feito de non poder dedicarlle toda a atención de lectura a un único libro. Sempre digo que é pola miña condición de "aspergeriano" non diagnosticado, xa que son incapaz de non ler tres ou catro libros ao mesmo tempo. Quizais por necesidade de conter a dispersión analítica. Ou para calmar a miña inquedanza permanente de curiosidade empírica.
2) Sobre la educación en un mundo líquido, de Zigmunt Bauman, que a través dunha conversa con Ricardo Mazzeo traslada a súa visión sobre a educación.
