Decepción. Recoñezo que algo intuía. Mais, a lectura inicial do libro Futuros Imperfectos (Urano, Barcelona, 2011), de Daniel Altman, resúltame decepcionante.
A introdución indica que nos atoparemos cun estudo de predicións económicas a longo prazo. Cando lle leo que "en la dos últimas décadas, hemos visto como cientos de millones de personas escapaban de la pobreza" (p. 11) penso nas dúas lecturas posibles: a primeira, a que el lle dá: que o mundo é moito máis xusto no periodo 1990-2010; b) que as persoas escapaban, literalmente, da pobreza que o sistema lles regalaba. E, considerando, o estado actual do mundo, penso máis en b) que en a).
Un segundo aspecto que tamén me raia: o termo crecemento económico. E veremos que, logo do reconto que realizo no primeiro capítulo dedicado a China, non é esaxerada a miña percepción. E, desde logo, o que xa me anoxa é esa nula modestia e humildade ao pretender que o seu libro pode cambiar o futuro coas súas predicións. (Mi má!)
***
Entro no primeiro capítulo (China se enriquecerá y luego volverá a empobrecerse) coa idea de que, nalgures, verei introducida a dimensión ecolóxica, a capacidade de reposición da terra, os seus límites como límites consubstanciais ao propio "crecemento económico". Pero errei.
Enxalza os procesos de migración rural-campo en China como positivos, asi como o proceso urbanizador que lle vai emparentado. Para min, equivócase de cheo. E máis se non esquecemos os dramas humanos e a desposesión que provocaron a expropiación forzosa de terras produtivas, quen de alimentar as familias. O desprazamento aos cintos das urbes non significa, forzosamente, prosperidade e provisión de servizos básicos.
En 20 páxinas que dura o capítulo, emprega case 60 veces os termos crecemento económico, converxencia, ou formas verbais de converxer e crecer. Este autor é, decididamente, un apoloxeta do crecemento económico, a través da teoría económica da converxencia condicional, coas graves consecuencias que isto ten para o noso planeta enfermo. Como é posible que pretenda que todos converxan na idea de crecemento económico occidental se sabemos o que iso significa para a sustentabilidade e habitabilidade da Terra?
Demostra, ademais, pouco tacto ético, xa que ataca as raíces culturais chinesas, o confucionismo, porque "aunque pueden tener beneficios a nivel social, no conducen necesariamente al crecimiento económico" (p. 31). Ou sexa, o que beneficia á sociedade é negativo, fronte ao crecemento económico que si sería positivo???? Pois, para min, a competitividade é un cancro para o benestar da sociedade e defendo que a idea do confucionismo de que debe prevalecer o ben colectivo sobre o individual merece todo o meu respecto.
Na súa análise (sic) vese que defende de forma manifesta o libre mercado como o máis intelixente dos procedementos para o "crecemento económico" e, cando critica a Suecia (pp. 34-35), faino de tal forma que dá a entender que a democracia é contraria á intervención do Estado en materia económica e financeira: "Suecia, país democrático desde hace décadas, mantuvo una intensa involucración del Estado en la economía hasta hace una década". Pero, diríalle eu a este apóstol do libre mercado: Quen salvou aos bancos da quebra? Quen salvou ás grandes empresas da volatilidade? O diñeiro de todos e todas, para a nosa desgraza, a través do Estado.
Na súa defensa dos países capitalistas (EE.UU, UE) ignora as enormes bolsas de pobreza que xera un sistema que expulsa aos máis débiles ás marxes da sociedade (hoxe, Rebelión informaba que 1 millón de persoas en Nova Iork pasan fame) e non se ve nada de crítica aos modelos de "crecemento" baseados no espolio e no desbaldimento. Mesmo dá a entender que nestes países a transparencia é de rigor no marco das decisións económicas.
Pregúntome, con sinceridade, en que mundo vive este autor?
Seguirei lendo os demais capítulos para ver se introduce nalgún momento a imprescindible variable ecolóxica. Só un decrecemento equilibrado no Norte enriquecido e unha redistribución da riqueza co/no Sur empobrecido permitirán inaugurar un sendeiro máis xusto coas persoas e co planeta. O modelo de vida occidental non pode ser exportable. Sería a morte da terra.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire