Sempre mantiven unha notable preocupación pola Ética, tanto desde un punto de vista teórico como práctico e, sobre todo, con vistas a facer da Ética unha compoñente esencial e determinante dos meus actos vitais.
A reflexión xurdiu lendo con atención a obra de Rob Riemen, Para combatir esta era. Consideraciones urgentes sobre fascismo y humanismo (Taurus, 2017), e as novas que emerxían nos medios sobre a política do todo vale, tan propia destes tempos de hexemonía neoliberal e posmodernista, que tende a xustificalo todo, tal como relativiza o valor da verdade.
Da lectura de Rob Riemen rescato unha historia de dignidade, a do escritor e mestre Leone Ginzburg, que se opuxo con firmeza á sinrazón da imposición ditatorial do fascismo de Mussolini e do nazismo de Hitler.
Leone Ginzburg, xudeu ruso, nace en 1909,cuxa familia emigra a Italia cando aínda é neno. Deteñámonos só nalgunhas datas relevantes da súa vida:
a) En 1927, con tan só 18 anos de idade, realiza unha tradución ao italiano da novela de Tolstoi, Ana Karenina.
b) En 1933 participa da creación da Editorial Einaudi e comeza unha intensa actividade editora e tradutora, creando a revista Cultura que, como di Riemen, faino para
"facer xustiza ao significado orixinal da palabra, deixar espazo á diversidade de camiños que a xente pode percorrer na procura da verdade de si mesmos e da existencia humana" (p. 17).
c) Coa chegada de Mussolini e os fascistas ao poder, Leone Ginzburg demostra que a dignididade debe exercerse e defenderse. Mussolini esixiu que os mestres asinaran unha declaración de lealdade, senón perderían o seu traballo. Dos 1.100 mestres só 10 se negaron a asinar tal declaración, entre eles estaba Leone Ginzburg. A partir dese momento encabeza a póla turinesa do movemento antifascista, Giustizia e Libertà, ata que o deteñen en marzo de 1934.
Foi liberado baixo vixilancia en 1936 e exíliase á pequena vila de Pizzoli cando Italia entra de forma activa na Segunda Guerra Mundial. Unha vez derrocado Mussolini, Ginzburg regresa a Roma para loitar contra os nazis, que tomaran o poder. De novo, foi arrestado e torturado ata a a morte, que acontece o 5 de febreiro de 1944. Só tiña 35 anos.
A súa dignidade érguese con forza por riba da mediocridade xeral e aínda cando escribe desde o cárcere á súa compañeira, Natalia Ginzburg, que seguiu o legado de Leone traballando na editorial Einaudi e que se converteu en escritora de contos e ensaios, lemos con emoción a súa serenidade: Non te preocupes demasiado por min. Só imaxina que son un prisioneiro de guerra; hai tantos, especialmente nesta guerra, e a maior parte voltará a casa. Agardemos que eu sexa parte desa maioría , eh Natalia? Bícote unha e mais veces. Sé valente.
Rob Riemen dá a chave para entender esa valentía:
O valor é a habilidade de conquistar, non aos outros, senón a un mesmo; o valor para sermos sabios e xustos, o valor para cultivar a nosa alma. Quen non fai isto non é libre, e unha vida sen liberdade, unha vida baleira e condescendente, é unha vida sen sentido e, en última instancia, sen amor (p. 18)
Existe un documental realizado no 2016 por Florence Mauro, Un intellectuel contre le fascisme, onde podemos aprender máis sobre como defender e exercer a dignidade coa que nacemos todas as persoas.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire