Remateino con bastante voracidade. Os nove artigos de Los hombres me explican cosas (Capitán Swing, 2016) escritos pola historiadora e activista Rebecca Solnit conteñen moita, moita información sobre o que se fixo, mais, sobre todo, o mundo de posibles que falta aínda para que a igualdade entre mulleres e homes sexa unha realidade.
Achega a activista numerosos datos sobre a violencia machista que producen auténtico terror. Verémolos pouco a pouco. Mais tamén ofrece o que poderían ser anécdotas se non fose porque veñen creadas pola ollada patriarcal (e capitalista) do ego masculino.
Destacarei algúns aspectos dalgúns dos nove artigos. Comezarei polo primeiro, onde explica o título do libro a través desa teima tan masculina que consiste en explicar o que xa coñece unha: "Los hombres me explican cosas, a mí y a otras mujeres, independientemente de que sepan o no de qué están hablando. Algunos hombres" (p. 13). Esa teima coñezoa ben, se ben no aspecto que a min me incomoda máis, claro...padecida cando escoitas a seres que predican sen parar, coma se esa palabra fose a única posible. Entón, sempre refuxiado nun silencio observador, o antropólogo reflexivo só emerxerá se o discurso se move no terreo declarado do prexuízo ou da mentira. Acerta Solnit cando afirma que esa actuación quere reafirmar a inseguridade das mulleres e limitar a súa propia voz.
Un dos datos terribles é que en EE.UU. unhas tres mulleres son asasinadas cada día polas parellas ou ex-parellas: "es una de las principales causas en los Estados Unidos de muerte de mujeres embarazadas" (p. 15). Por iso, o poder falar é esencial: "tener derecho a mostrarse y a hablar es básico para la supervivencia, la dignidad y la libertad" (p. 21).
O segundo artigo "La guerra más larga" comeza dicíndonos que nos EE.UU. cada 6,2 minutos se denuncia unha violación e que unha de cada cinco mulleres será violada ao longo da súa vida. E exemplifica coas violacións en grupo -máis covardía non pode existir- como esa en que 20 homes violaron a unha nena de 11 anos en Cleveland (Texas). E achega datos para definir a "pandemia de violencia que los hombres ejercen contra las mujeres" (p. 27). Como definir senón ás máis de 1000 asasinadas cada ano?
As leis de Machistán din que unha muller é unha posesión e que é normal bater no corpo da muller: "sí, claro, le pegué, pero no le pegaba más de lo que cualquier tío normal pega a su mujer" (P. 32). Produce noxo ler isto. E máis aínda ver que existen políticos conservadores que querían establecer a prohibición de poder abortar no caso dunha violación. Son máis de 87.000 violacións cada ano. E como reflicte moi ben Solnit non se debe cometer o erro de presentalas desconectadas unhas das outras. Todas as asasinadas. Todas as violadas. Todas as maltratadas demostran que falta moito, moito camiño por andar antes de que a igualdade entre mulleres e homes sexa unha realidade. Trátase dun problema que nos afecta a todas as persoas. Por iso, en certo sentido, dóeme ver que nas concentracións que se producen en canto se produce unha asasinada por violencia machista non sexamos máis as persoas que amosemos a nosa repulsa. Cantas máis persoas, máis apoio sentirán as vítimas de violencia machista.
O terceiro artigo fálanos do FMI (forza predadora e proxeneta) e da inxustiza global a través da denuncia por agresión (sexual) a Strauss-Khan e do calvario que tivo que padecer a denunciante. Mais, como esa historia é ben coñecida vou recoller outra que interesa, porque demostra tamén de qué se forma o mundo de internet. Meg Whitmann, multimillonaria de eBay que se posicionara para ser gobernadora de California. Durante a campaña electoral atacou ás persoas migrantes 'sen papeis'...e claro, descubriuse que ela empregara (é un dicir) durante nove anos a unha, á que botou fóra cando se volvera politicamente incorrecto ter a unha persoa migrante en situación irregular...sen pagarlle o salario final: debíalle a esa migrante 6.210 dólares. Miserenta actuación da clase das ricas neste caso: explotación e racismo. Menos mal que a defensa dos dereitos desta migrante a cargo do Sindicato de Enfermeiras de California logrou que o ruído fose tal que a multimillonaria deixou a carreira política, librándose a xente de California das súas malas artes como ser humano.
Rebecca Sonit fai pensar a través de todos os seus artigos. Interesantes as valoracións sobre o matrimonio. A pesar de todo o que se pense aínda segue moi vixente a idea de contrato, onde o marido é propietario, e a muller propiedade. Eu sempre volvo á lingua latina: quaerere (> querer) tiña que ver máis coa idea de conquista, de procurar algo coa idea de conseguilo. Amare, amar é outra cousa moi, moi distinta. Por iso, eu nunca uso querer como sinónimo de amar e viceversa. Nada que ver a unha coa outra...
E nestes días que vexo coma o mal estoura coas súas múltiples caras da violencia, penso que non hai xesto pequeno no machismo. A etiqueta de micromachismo xa non me convence porque tende a minimizar a súa importancia. Todo é machismo: unha frase en que se ataque ou denigre; unha frase en que se limite a capacidade de actuar da muller; unha frase en que se insulte e impida decidir á muller; etc.---todo é demostración dese contrato de propiedade que, no seu maxín e nos seus actos ten incorporado o home.
Como di Solnit, a "cultura da violación" es el entorno en el que la violación prevalece y en el que está normalizada y excusada la violencia sexual contra las mujeres dentro de la cultura y los medios populares" (p. 118). Esa cultura perpetúase co uso dunha linguaxe misóxina, a obxectivación dos corpos das mulleres, a 'glamurización' da violencia sexual, pois crea unha sociedade en que se obvian os dereitos das mulleres e a sua seguridade.
Cómpre rematar con esa cultura da violación, con esa cultura do medo. Para iso hai que mudar o sistema que impuxo o patriarcado. Un sistema que impregna o imaxinario e que permanece no interior das profesións a través do que se chama currículo oculto. A pegada dese currículo oculto nas decisións profesionais só se pode limitar coa ética. En caso contrario, veremos mesmo decisións xudiciais que animan aos maltratadores e violadores.
Queda moito por facer.
