Excusade o deliberado sensacionalismo do titular, quizais sirva para chamar a atención das amables lectoras e dos non menos amables lectores deste blog.
Resulta curioso coñecer a persoas que len as humildes reflexións que lanzo de cando en vez neste blog de opinión e que, de forma xenerosa, achegan feitos para que os denuncie ou explique baixo a miña particular ollada de esquerdas.
Por iso, non podo menos que agradecer a unha parella de amigos que me contasen o que viran, suficientemente chamativo para que falasemos diso con vistas a esta nota.
Hai un par de días, mais sempre antes de Nadal, a conversa nosa xirara ao redor da ignorancia e do perigosa que é, xa que unha idea elaborada desde a ignorancia pode ser tan perxudicial como a que produce a mentira.
En efecto, ignorancia ou mentira, no caso que contaremos adquiren a mesma potencialidade. Loxicamente, muda a motivación, mais as consecuencias son as mesmas.
O caso é que nun recente Atlas ilustrado dedicado a explicar o mundo a un público infantil vemos unha flagrante omisión que converte o produto en perxudicial para o coñecemento humano.
No dito Atlas, cando ilustran e responden á pregunta que podemos reformular en 'Que linguas hai en Europa?', vemos como destaca, no mapa que acompaña á resposta que se ofrece, a clamorosa ausencia dunha lingua que é cooficial co castelán, 'constitucional' -agora que está de moda o calificativo- e que é o soporte esencial dunha nación, a galega, ao mesmo tempo que lingua privilexiada neste blog.
Unha ausencia que só pode obedecer a unha perigosa ignorancia que converte en incorrecta -no fondo, en mentira- a resposta que dan os autores do Atlas. A mesma ignorancia que se detecta en Francia, onde o occitano, lingua potencial de milleiros de persoas, coñece o mesmo fin pedagóxico ca o galego: a invisibilidade.
Non lle imos pedir aos autores do Atlas un respecto exhaustivo e escrupuloso pola diversidade idiomática de Europa, moito máis rica ca a redución lingüística ás linguas dos Estados-Nación. Loxicamente, para un especialista en Filoloxía Románica, o desexable sería ver que linguas coma o aranés, o gascón, o retorromanche, o picardo e outras atopan o seu correspondente lugar no mapa.
Mais o que si demandaremos é que o desexo de simplificación -evidente tamén na estereotipación dos debuxos, de trazo claramente folclorizante- non apoie o fomento da ignorancia e que rectifiquen de cara a unha nova edición deste Atlas ilustrado.
De primeiras, estas breves notas despréndense, non só pola necesidade de reflexionar sobre o que acontece no mundo en que vivimos, senón tamén para advertir que non debemos caer no erro de banalizar os conceptos (véxase fascismo) nin camiñar co guieiro da simplificación analítica.
De segundas, estas notas escríbense desde a distancia. Ten unha boa consecuencia: permite escribir de forma desapaixonada, de maneira máis racional. Mais tamén, ao beber de lecturas, olladas audiovisuais e conversas con amizades andaluzas, a súa fondura non é, como é de agardar, plena nin perfecta.
En terceiro lugar, sendo membro do PCG e de EU, temos que explicarnos -a nós mesmos e á xente que simpatiza con nós- como é posible non recoller o descontento coa política de 'esquerdas' (?) do PSOE. Isto, antes que pensar en hara-kiris pola presenza de VOX no Parlamento andaluz. Podería suceder que as reflexións derivadas do primeiro aspecto expliquen en parte o segundo.
Son, como diciamos, notas, deliberadamente breves e só implican á persoa que escrebe estas liñas:
a) Estas eleccións tiñan lugar despois de case 40 anos de 'quiste' clientelar -ou así era percibido por parte da esquerda (distinta á do PSOE)- das políticas dun partido lonxe de ser socialista e, cada vez máis ancorado no sistema capitalista e devorado polas súas contradicións.
b) A dereita, por vez primeira, vivía a súa particular fragmentación de voto: PP, C's, VOX. Lembremos quen foi primeira forza política nas anteriores [Deixaremos de lado o comportamento mentireiro e hipócrita de uns e outros sobre o tema da 'lista máis votada' e sobre os gobernos de 'coalición']. Cómpre ter in mente isto, xa que o descenso do PP en votos...non foi para a abstención, senón para VOX e quizais para C's. Isto é VOX compite no espazo da dereita...(e pode que atraia a persoas descontentas da esquerda, mais esta...polo que diremos, opta antes pola abstención).
c) A dereita, aínda que fragmentaria, vota. A esquerda, sempre máis crítica, de forma paradoxal desmobilízase e non vota.
d) Por que non foi votar a esquerda? Posibles explicacións:
d.1) Por descontento coas ideas do conglomerado que representaba Adelante Andalucía e, quizais, pola des-substancialización ideolóxica das decisións e accións políticas (aínda que máis por atracción do que sucede na cabeza reitora, en Madrid, tal como sucedeu tamén no PSOE).
d.2) Porque sabían que o seu voto iría -de forma mecánica- ao PSOE, facilitando, mais unha vez, o seu goberno (cando existía real fartura das formas e dos fondos con respecto ao PSOE)
e) Pensamos que é falaz, e pouco analítico, caracterizar aos 400.000 votantes de VOX de fascistas. Esta etiqueta banaliza o concepto:
e.1) Por iso, foron pouco acertadas as primeiras declaracións, en canto se coñeceron os resultados, ao confrontar dúas "Españas" en clave de 'diversidade'. Esta circunstancia, ademais, posúe un terrible efecto búmerang, xa que, cando as persoas se senten atacadas de forma que consideran inxusta, estas reagrúpanse afortalando o grupo. Chamaríamoslle un efecto de atracción por rexeitamento.
e.2) Esta etiqueta, por riba, non recolle o proceso de degradación que orixinou a política clientelar do goberno en Andalucía.
e.3) VOX medra en moitos espazos a costa dos votos que perde o PP. Moi paradigmático o caso de El Ejido, que representa moi ben a parte racista e anti-inmigración [cando son os que soportan a nova riqueza de certas persoas co seu traballo escravo] do discurso de VOX [e que posúen tamén outras forzas, de maneira máis calada e, polo tanto, menos sincera]
e.4) A etiquetización banaliza o que hai detrás dun fenómeno -a radicalización do voto da dereita [e parte do electorado tradicionalmente de esquerdas] cara a posicións extremas - sen que a esquerda europea sexa quen de frealo con discurso, decisións e accións claras.
e.5) O descontento da esquerda -que explica o retroceso das organizacións e a elevada abstención- ten moito que ver coa decepción e cos incrumprimentos da folla de ruta programática.
Se nos fixamos na experiencia francesa, á que coñecemos de preto, a decepción supuxo o alimento necesario para o medre electoral das posicións de extrema dereita (o lepenismo, tanto de pai como de filla). Barrios que eran claramente soportes do voto de esquerdas pola súa conformación sociolóxica, ao sentírense 'desprazados' polo traballo das organizacións de esquerdas e 'cansos dun discurso 'simplista' e de 'boas vontades', foron, non só absténdose de votar en cada vez máis número, senón que ían depositando a súa confianza nunha forza que usaba un discurso sinxelo, emocional, e asentado na falacia discursiva de que defenderían os seus intereses. Por iso, o lepenismo medrou nas barriadas multiétnicas e nos vellos barrios obreiros desindustrializados de Francia. A esquerda deixou de lado -non totalmente, mais si de forma clara nos espazos máis degradados- a pedagoxía na rúa, nos centros de traballo. Neste sentido, mesmo podemos acusar a certa tendencia 'dixitocéntrica' de pensar que a revolución chegaría desde as redes sociais. Grave erro que conduciu, ademais, á actual desidia mobilizadora no noso país [As mobilizacións sempre son fragmentarias e soportables para o sistema]
Posibles temas que favoreceron o descontento-decepción da esquerda e a súa abstención:
1. O republicanismo: deixares de lado a opción republicana e federal para apoiares unha opción independentista (de dereitas) [así o sente parte do electorado e moitas das persoas coas que conversei; e a cuestión do 'procès' e do que acontecía en Madrid tivo máis peso do que pensan os 'todólogos'].
2. O carácter público dos servizos: a penetración da colaboración (sic) privada no público = a presenza omnipotente dos concertos na xestión do público...de que serve un (suposto) goberno de esquerdas no centro se non se derruban os atrancos para a salvagarda pública dos nosos servizos?
3. A confesionalidade: o concordato: cando a súa anulación e a creación dunha lei de separación de Igrexa e Estado?
4. A Lei Mordaza: cando a súa derrogación?
5. As Reformas Laborais: imos aceptar só un parche? Cando a súa derrogación? Seguiremos permitindo a precarización das nosas vidas? A inestabilidade de todo proxecto de futuro?
6. Somos anticapitalistas? Ou só a cara amable do capital?
7. A corrupción...que ten moito que ver coas prácticas clientelares...a votante de esquerdas xa está farta de votar cunha pinza no nariz...
8. O acceso a unha vivenda digna: finalizaron os lanzamentos e desafiuzamentos? Non asistimos a unha segunda onda especulativa que afasta á clase traballadora do acceso a unha vivenda digna?
9. Seguiremos escoitando o 'sagrado' mantra do posmodernismo -o irmán da posverdade da dereita- de que non existen nin a esquerda e nin a dereita?
En certo modo, esta absurda sandez permitiu que a indolencia ideolóxica flúa e derrube a coherencia que debe impregnar tese e praxe. Que é VOX entón para unha persoa que di que non existen esquerda nin dereita?
Quizais estas persoas bailen ao son da vella canción de Giorgio Gaber: Destra-sinistra,
De non seren claros e coherentes, as persoas que lean o inicio da presentación da web de Vox...serán incapaces de discernir ideoloxicamente:
"
VOX es un
partido político creado para la renovación y el fortalecimiento de la
vida democrática española. Somos como tú, profesionales, autónomos, amas
de casa, jubilados, emprendedores, empleados, trabajadores,
funcionarios, estudiantes, etc., que nunca hemos vivido de la
política, que nos hemos sentido defraudados por los políticos actuales y
que hemos dado un paso al frente para CAMBIAR esta situación. El político debe estar para servir, escuchar, gestionar y actuar."
(SEGUIRÁ)
O caso é que nun recente Atlas ilustrado dedicado a explicar o mundo a un público infantil vemos unha flagrante omisión que converte o produto en perxudicial para o coñecemento humano. 
